تا همین اواخر، اکثر مشاغل بزرگ تقریباً تنها با یک هدف واحد فعالیت می‌کردند، یعنی حداکثر کردن سود. اما در چند دهه گذشته، تعداد بیشتری از رهبران کسب‌وکار به این نتیجه رسیده‌اند که ماموریتی بیش از حداکثر کردن سود برای سهامداران و مدیران اجرایی دارند. آن‌ها وظیفه دارند که نه فقط برای شرکتشان، بلکه برای مردم، سیاره زمین و جامعه، بهترین کار را انجام دهند. به این احساس مسئولیت، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها می‌گویند.
این درک منجر به ظهور شرکت‌هایی شده است که به عنوان شرکت‌های دارای مسئولیت اجتماعی شناخته می‌شوند. برخی حتی دارای نشان یا مهر هستند، مانند شرکت‌های B Corps، شرکت‌های دارای هدف اجتماعی (SPCs) و شرکت‌های با مسئولیت محدود کم سود (L3Cs).
مسئولیت اجتماعی شرکت چیست و چه اشکال مختلفی می‌تواند داشته باشد؟
مسئولیت اجتماعی شرکتی یا Corporate social responsibility (CSR) یعنی یک کسب و کار در قبال جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، مسئولیت دارد.
شرکت‌هایی که از CSR استقبال می‌کنند، معمولاً به‌گونه‌ای سازماندهی می‌شوند تا برای تاثیر مثبت بر جهان عمل کنند. این اقدام، نوعی خود تنظیمی است که بسته به اهداف سازمان می‌تواند در ابتکارات یا استراتژی‌ها قرار بگیرد. بسیاری از سازمان‌ها این تلاش‌ها را از طریق گزارش‌های مسئولیت اجتماعی شرکت، به ذینفعان خارجی و داخلی ارائه می‌کنند.
مثال‌های مختلفی از معنای مسئولیت اجتماعی از سازمانی به سازمان دیگر وجود دارد. شرکت‌ها اغلب توسط مفهومی به نام یک مثلث سه گانه هدایت می‌شوند که بیان می‌کند یک کسب و کار باید به سنجش اثرات اجتماعی و زیست محیطی، تلاش‌های پایداری و سود متعهد باشد.
انواع مسئولیت اجتماعی شرکت
CSR به طور سنتی به سه دسته تقسیم می شود: مسئولیت محیطی، بشردوستانه، اخلاقی و اقتصادی.
۱. مسئولیت زیست محیطی
مسئولیت زیست محیطی این باور است که سازمان‌ها باید تا حد امکان با محیط زیست دوستانه رفتار کنند. این یکی از رایج ترین اشکال CSR است. برخی از شرکت‌ها برای اشاره به چنین طرح‌هایی از اصطلاح “مدیریت زیست محیطی” استفاده می‌کنند.
شرکت‌هایی که به دنبال پذیرش مسئولیت زیست محیطی هستند، می‌توانند این کار را به چند روش انجام دهند:
- کاهش اقدامات مضر: کاهش آلودگی، انتشار گازهای گلخانه ای، استفاده از پلاستیک‌های یکبار مصرف، مصرف آب و ضایعات عمومی
- تنظیم مصرف انرژی: استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدید پذیر، منابع پایدار و مواد بازیافتی یا نیمه بازیافتی
- خنثی کردن اثرات منفی زیست محیطی: کاشتن درختان، تأمین و کمک مالی تحقیقات
۲. مسئولیت اخلاقی و اقتصادی
مسئولیت اخلاقی به عملکرد یک سازمان به شیوه منصفانه و اخلاقی مربوط می‌شود. سازمان‌هایی که مسئولیت اخلاقی را پذیرفته اند، هدفشان اعمال رفتار اخلاقی از طریق رفتار منصفانه با همه ذینفعان، از جمله رهبری، سرمایه گذاران، کارکنان، تامین کنندگان و مشتریان است.
شرکت‌ها می‌توانند مسئولیت اخلاقی را به طرق مختلف بپذیرند. به عنوان مثال، اگر حداقل دستمزدی که توسط دولت تعیین شده است، دستمزد کافی برای گذران زندگی نباشد، یک کسب‌وکار می‌تواند حداقل دستمزد بالاتری را برای خود تعیین کند. به همین ترتیب، یک تجارت ممکن است نیاز داشته باشد که محصولات و یا خدماتی که ارائه می‌دهد را بر اساس استانداردهای تجارت آزاد تهیه کند. در این راستا، بسیاری از شرکت‌ها قبل از خرید، مطمئن می‌شوند که آن محصولات ناشی از برده داری یا کار کودکان کار نباشد.
مسئولیت اقتصادی یعنی یک شرکت در تمام تصمیمات مالی خود، به انجام کارهای خوب تعهد دارد. هدف نهایی تنها به حداکثر رساندن سود نیست، بلکه اطمینان از تأثیر مثبت عملیات تجاری بر محیط، مردم و جامعه است.
۳. مسئولیت بشردوستانه
مسئولیت بشردوستانه به هدف یک کسب و کار برای تبدیل جهان و جامعه به مکانی بهتر اشاره دارد. علاوه بر رفتار اخلاقی و زیست محیطی، سازمان‌هایی که با مسئولیت بشردوستانه هدایت می‌شوند، اغلب بخشی از درآمد خود را به این اهداف اختصاص می‌دهند. در حالی که بسیاری از شرکت‌ها به موسسات خیریه و غیرانتفاعی که با مأموریت‌های آن‌ها همسو هستند کمک مالی می‌کنند، برخی دیگر به اهداف ارزشمند دیگری کمک می‌کنند که لزوما به طور مستقیم به تجارت آن‌ها مربوط نمی‌شود، برخی دیگر هم فارغ از انجام این اقدامات، خود دست به کار شده و سازمان خیریه خودشان را ایجاد می‌کنند تا تأثیر مثبتی بر جامعه بگذارند.
مزایای مسئولیت اجتماعی شرکت چیست؟
اکثر شرکت‌ها به دلایل اخلاقی، در روند کاری خود مسئولیت‌های اجتماعی را رعایت می‌کنند که می‌تواند منجر به چندین مزیت و تغییرات اجتماعی مهم شود.
برای مثال، تاکتیک‌های CSR می‌تواند به عنوان یک ابزار بازاریابی قدرتمند، به شرکت کمک کند در چشم مصرف‌کنندگان، سرمایه‌گذاران و تنظیم‌کنندگان بازار موقعیت مطلوبی داشته باشد. همینطور این تاکتیک‌ها می‌تواند مشارکت و رضایت کارکنان را بهبود ببخشد و باعث حفظ و نگهداری آن‌ها بشود. آن‌ها حتی می‌توانند کارمندان بالقوه‌ای را جذب کنند که دارای ارزش‌های شخصی مطابق با فرهنگ سازمانی هستند.
تاکتیک‌های CSR رهبران کسب‌وکار را وادار می‌کند تا شیوه‌های استخدام و مدیریت، محل ارائه و چگونگی ارائه محصولاتشان و گام‌هایی را که برای ارائه ارزش به مشتریان برمی‌دارند را بررسی کنند.
این تاثیر می‌تواند منجر به راه‌حل‌های نوآورانه و پیشگامانه شود که به شرکت کمک می‌کند تا از نظر اجتماعی مسئولیت‌پذیرتر عمل کند و سود را افزایش دهد. برای مثال، بازتعریف فرآیند تولید به گونه ای که یک شرکت انرژی کمتری مصرف کند و ضایعات کمتری تولید کند، به آن اجازه می‌دهد تا با محیط زیست سازگارتر شود و در عین حال هزینه‌های انرژی و مواد خود را کاهش دهد. این یعنی بخشی از ارزش می‌تواند بازیابی شود و با تامین کنندگان و مشتریان به اشتراک گذاشته شود.
آیا می‌خواهید سازمان تان را به سمت تغییرات مثبت هدایت کنید؟
در این راستا باید متناسب با سازمانتان، استراتژی کسب و کار پایدار تعیین کنید که چگونه می‌توانید به یک رهبر هدفمند تبدیل شوید. برای سازمانتان مسئولیت‌های اجتماعی تعریف کنید تا از مزیت‌های آن بهره مند شوید و در مسیر رشد سازمانی قرار بگیرید.
برای انجام این کار می‌توانید از مشاوره نیوزروم بهره مند شوید!
